SUSHI, IKIGAI VÀ SỰ TẬN TÂM CỦA NGƯỜI NHẬT
Lúc còn đương nhiệm, tổng thống Obama có lần sang thăm Nhật Bản. Thủ tướng Shinzo Abe cùng nội các của ông chuẩn bị đón tiếp rất chu đáo. Mọi người rất đau đầu khi phải chọn nơi thiết đãi yến tiệc. Vì tổng thống là người sành ăn, cao lương mỹ vị đã nếm đủ. Phải chọn làm sao để buổi tiệc vừa để lại ấn tượng đẹp cho Ngài tổng thống, vừa thể hiện được bản sắc văn hoá và tính cách người Nhật.
Cuối cùng, ông Abe đã chọn nhà hàng Sukiyabashi Jiro. Đây là một nhà hàng rất nhỏ, chỉ vỏn vẹn 10 chỗ ngồi, ở gần ga Ginza (Ginza là khu mua sắm xa xỉ bậc nhất ở Tokyo, kiểu như thương hiệu “máu mặt” nào cũng phải có 1 store ở đây. Mình có giới thiệu về Ginza trong bài viết “50 điều phải thử khi đến Nhật”).
Ông Obama đã quá sức hài lòng về bữa ăn. Người ta nói rằng, Obama gọi đó là món sushi tuyệt vời nhất mà ông từng thử.
Chủ nhà hàng Sukiyabashi Jiro, ông Jiro Ono, bậc thầy về sushi, đầu bếp 3 sao Michelin còn sống cao tuổi nhất thế giới (hiện tại ông này 94 tuổi và còn rất khoẻ, ông vẫn đứng bán tại nhà hàng mỗi ngày). Ông Ono đã dành trọn đời mình cho tình yêu sushi. Công việc hàng ngày của ông như sau: sáng ông dậy từ rất sớm (2-3h sáng), ra chợ cá Tsukiji (hiện tại đã dời sang chợ mới là Toyosu). Đích thân ông chọn những con cá ngon nhất. Sau đó ông về nhà hàng và bắt đầu chế biến. Mọi công thức có vẻ rất huyền bí sau cánh cửa nhà bếp, không ai biết ông đã làm gì với những con cá đó.
Bí quyết của Jiro chính là ông đã tìm được Ikigai của mình. Trong tiếng Nhật, Ikigai có nghĩa là một công việc làm mình hạnh phúc khi làm nó. Khi đó, ta đang tận hưởng cuộc sống chứ không phải đang lao động mưu sinh. Ta trở thành một người nghệ sĩ, ta sáng tác trong không gian lao động của mình. Ta đào sâu sáng tạo không ngừng để tạo ra những công thức đặc biệt cho sản phẩm mà không thể có ở một nơi nào khác. Nếu truyền lại kinh nghiệm, Ono sẽ truyền lại niềm đam mê, cái Ikigai sâu thẳm trong lòng ông chứ ông không truyền công thức. Vì ông biết, nếu một người có được Ikigai, anh ta sẽ sáng tạo ra cả thế giới. Và chắc chắn truyền nhân của Jiro Ono sẽ tạo ra món sushi khác hoàn toàn với người thầy của mình.
Để có được một chỗ thưởng thức sushi tại nhà hàng, một người khách phải đặt chỗ trước ít nhất 1-2 năm. Chi phí cho một phần ăn dành cho một người là 40.000 yen (khoảng 8 triệu đồng tiền Việt). Khi vào website của nhà hàng, ta sẽ được đọc qua về hướng dẫn cách ăn sushi thế nào cho đúng:
- Có thể ăn bằng đũa hoặc bằng tay, nhưng nên cầm hoặc gắp sushi cho đúng cách (cầm cuộn sushi nhẹ nhàng, đặt tay hoặc đũa theo chiều song song với mặt bàn). Hãy xem cuộn sushi thiêng liêng như một ngôi đền.
- Ăn trọn 1 cuộn sushi trong 1 lần. Không cắn nữa, chia đôi cuộn sushi.
- Nếu muốn chấm nước tương, ta gắp ít gừng chua, chấm vào nước tương rồi phết lên cuộn sushi. Không chấm trực tiếp cuộn sushi vào chén nước tương. (người Việt mình toàn làm sai vì nó hơi cầu kỳ. Lại còn pha wasabi với nước tương để chấm nữa haha).
- Gừng chua là để ăn riêng, giữa các cuộn sushi khác nhau để điều vị. Tác dụng gừng chua là tẩy hết vị của cuộn sushi trước để ta tiếp tục thưởng thức cuộn tiếp theo một cách trọn vẹn. Người Việt mình hay nghĩ đó là món dưa chua ăn kèm cho vui miệng.
- Sushi vừa làm xong là phải ăn liền mới ngon, không đợi lâu. Nên ông Ono và nhân viên của mình đứng phục vụ "một kèm một" theo tốc độ ăn của khách. Khi khách vừa ăn hết 1 set thì set tiếp theo cũng vừa chuẩn bị xong. Ông sẽ trò chuyện cùng khách, giải thích về thành phần món ăn cũng như sẽ gỉai đáp những thắc mắc của khách về sushi.
Và cũng có hướng dẫn về dresscode. Nhà hàng yêu cầu ăn mặc lịch sự. Họ từ chối tiếp khách nào mặc quần short, mang sandal hay dép lê, áo không cổ. Đặc biệt, họ cũng yêu cầu khách đừng xịt nước hoa quá lố. Điều này chứng tỏ rằng, đâu phải chúng ta có tiền thôi là đủ. Đến với Sukiyabashi Jiro, ta vừa phải có tiền, vừa phải có phẩm chất. Những bạn kém học, dùng sự khác biệt văn hoá để đánh bóng tên tuổi thì không được chào đón ở đây.
Mọi người có thể xem bộ phim tài liệu đỉnh cao về ông Jiro tên là “Jiro Dreams of Sushi” trên #Netflix nha. Coi mà mình chỉ biết câm lặng thôi đó.
Với Ono, sushi là một tôn giáo, và ông là một giáo sĩ hành đạo. Ono từng ước mình có thể chết trong khi đang làm sushi.
P/s: cảm hứng bài viết từ buổi xem show cắt cá ngừ tại chợ cá Wakayama Kuroshio ở Osaka. Anh trai cắt cá này là người khác, không phải ông Jiro Ono đâu nha ^^
#hankyutravel #discovertheworldvietnam #singaporeairlines #tambui #jiroono #sushimaster
